Od 2014 r. mają obowiązywać nowe zasady liczenia średnich wynagrodzeń. W związku z nimi zmniejszy się wysokość dodatku uzupełniającego, lecz dopiero za 2014 rok.
Organy prowadzące nie będą musiały już dążyć do osiągnięcia średniego wynagrodzenia dla każdego stopnia awansu. W związku z tym Karta Nauczyciela nie będzie się już posługiwać zwrotem „średnie wynagrodzenie”. Zostało ono zastąpione zwrotem „wskaźnik kalkulacyjny”.
Średnie wynagrodzenie nauczycieli (nazwane wskaźnikami), jak dotychczas, będą stanowić dla:
nauczyciela stażysty - 100%;
nauczyciela kontraktowego - 111%;
nauczyciela mianowanego - 144%;
nauczyciela dyplomowanego - 184%
kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej.
Organ prowadzący jest zobowiązany wydatkować w ciągu roku kalendarzowego łącznie na wynagrodzenia nauczycieli na wszystkich stopniach awansu zawodowego kwotę równą sumie:
iloczynów etatów nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego z poszczególnych miesięcy roku kalendarzowego i
powyższych wskaźników.
Dotychczas, organy prowadzące, określały dla nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego:
wysokość stawek dodatków do wynagrodzenia nauczycieli oraz szczegółowe warunki ich przyznawania;
szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw;
wysokość i warunki wypłacania innych składników wynagrodzenia, o ile nie zostały określone w ustawie lub w odrębnych przepisach.
Od 1 stycznia 2014 r. regulaminy wynagradzania będą określały powyższe składniki bez podziału na poszczególne stopnie awansu. Zasady wynagradzania określane przez organy prowadzące nadal będą musiały zapewniać osiąganie średnich wynagrodzeń. Zapewnienie to dotyczyć będzie – nie, tak jak dotychczas, każdego stopnia awansu; lecz wszystkich nauczycieli zatrudnionych na terenie danej jednostki samorządu terytorialnego łącznie.
Organy prowadzące nadal będą mogły zwiększać środki na wynagrodzenia nauczycieli, w tym podwyższać minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego jednakże już nie tylko z dochodów własnych, lecz także ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.
Dany organ prowadzący będzie zobowiązany do osiągnięcia średniego wynagrodzenia nauczycieli (odpowiedni wskaźnik) dla wszystkich stopni awansu łącznie. Aby to sprawdzić, do 20 stycznia każdego roku organ ten przeprowadzi analizę wysokości środków na wynagrodzenia nauczycieli, wydatkowanych w poprzednim roku kalendarzowym. Różnica pomiędzy kwotą, którą organ prowadzący powinien wydać na wynagrodzenia nauczycieli a kwotą wydaną w danym roku, będzie dzielona między nauczycieli.
Dodatek uzupełniający otrzymają tylko ci nauczyciele, którzy byli zatrudnieni i pobierali wynagrodzenie za pracę w roku, dla którego ustalono kwotę różnicy. Dodatek uzupełniający będzie wypłacany, jak dotychczas do 31 stycznia następnego roku. O przyznaniu dodatku nie będzie już decydowało to, czy na danym stopniu awansu osiągnięto średnie wynagrodzenia. Dzięki temu, organ prowadzący będzie mógł najlepszym nauczycielom zagwarantować najwyższą płacę - nawet kosztem nauczycieli posiadających inny, choćby wyższy stopień awansu. Ważne jest tylko by suma wydatków poniesionych na wynagrodzenia wszystkich nauczycieli odpowiadała kwocie, którą organ prowadzący jest zobowiązany wydać . Dodatek będzie przysługiwał w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia oraz osobistej stawki wynagrodzenia zasadniczego.
Dodatek przysługuje wyłącznie nauczycielom pobierającym wynagrodzenie za pracę w roku kalendarzowego, którego dotyczy dodatek. Doprecyzowanie to ma zagwarantować, że dodatek otrzymają tylko ci nauczyciele, którzy faktycznie pracowali, a nie otrzymają ich ci, którzy tylko pobierali wynagrodzenie przebywając np. na urlopie dla poratowania zdrowia.
Od 1 stycznia 2014 r. dodatek wiejski będzie składnikiem wynagrodzenia nauczycieli . Dotychczas dodatki socjalne wraz ze świadczeniami z ZFŚS nie były tak traktowane. W konsekwencji, wydatki poniesione przez jednostki samorządu terytorialnego na wypłatę dodatku wiejskiego, będą wliczane do średnich wynagrodzeń. Przełoży się to na mniejszą różnicę między wydatkami, które organy prowadzące powinny ponieść, a wydatkami poniesionymi na wynagrodzenia nauczycieli. Im mniejsza różnica, tym mniejsza pula środków do podziału pomiędzy nauczycieli w ramach dodatku uzupełniającego.
Dodatek wiejski wypłacany nauczycielom będzie wliczany do sumy wynagrodzeń wypłaconych przez organ prowadzący.
Nauczycielowi dyplomowanemu, którzy uzyska tytuł honorowy profesora oświaty, jednorazową gratyfikację pieniężną, wypłaci minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, a nie jak dotychczas organ prowadzący. Wysokość gratyfikacji to sześciokrotna stawka minimalnego wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela dyplomowanego posiadającego tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym
Nowe przepisy umożliwią samorządom bardziej elastyczne zarządzania wynagrodzeniami nauczycieli. Dotychczas, w wyniku rocznej analizy, często okazywało się, że organy prowadzące łącznie wypłacały sumę średnich wynagrodzeń jednakże płaciły więcej niż muszą na niektórych stopniach awansu zawodowego. W konsekwencji samorządy musiały znajdować dodatkowe środki, by wypłacić dodatki uzupełniające na innych stopniach awansu zawodowego, dla których nie osiągnięto średniej.
W konsekwencji, najlepsi nauczyciele będą mogli otrzymywać wyższe niż przeciętne wynagrodzenie. Słabsi jednak mogą nie osiągać średniej dla danego stopnia awansu i nie otrzymają z tego tytułu żadnej rekompensaty.
Ustawa o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (projekt z 19 września 2013 r.).