Gdy nauczyciel zauważy, że uczeń zachowuje się w dziwny sposób lub wygląda inaczej niż zwykle i podejrzewa, że może on być pod wpływem alkoholu lub środków odurzających powinien postąpić z przyjętą w szkole procedurą.Jeśli wszyscy nauczyciele zostaną zapoznani z obowiązującymi w szkole procedurami, będą mieli większe poczucie odpowiedzialności, a także wiedzę na temat kolejnych kroków postępowania, gdy cokolwiek wzbudzi ich niepokój.
Procedura reagowania w przypadku podejrzenia, że uczeń jest pod wpływem środków odurzających:
Nauczyciel lub inny pracownik szkoły informuje dyrektora szkoły (lub w razie jego nieobecności - zastępcę), wychowawcę klasy oraz pedagoga, o podejrzeniu, że uczeń
znajduje się pod wpływem środków odurzających. Robi to niezwłocznie po zaistniałym zdarzeniu.
Dyrektor szkoły lub wskazana przez niego osoba, niezwłocznie po zaistniałym zdarzeniu, powiadamia o powyższym podejrzeniu rodziców lub prawnych opiekunów ucznia.
Obecność rodziców ułatwia dalsze postępowanie dyrektora i policji. Rodzice
mogą udzielić dodatkowych, przydatnych informacji i wyjaśnień oraz wyrazić zgodę na
wykonanie testów na obecność narkotyków w organizmie, gdy uczeń nie jest pełnoletni.
Pedagog, w obecności wychowawcy klasy i dyrektora szkoły, podejmuje próbę nawiązania słownego kontaktu z uczniem. Zazwyczaj powiadamia się ich telefonicznie. W wielu szkołach na początku roku szkolnego wychowawcy proszą rodziców o wskazanie sposobu kontaktowania się w nagłych przypadkach.
Zapamiętaj! Dyrektor może i powinien przekazać policji wszelkie niezbędne informacje o uczniu podejrzanym o popełnienie czynu karalnego. W tym przypadku nie znajduje zastosowania ustawa o ochronie danych osobowych.
Dyrektor wzywa pogotowie ratunkowe i powiadamia o zdarzeniu policję w celu udzielenia uczniowi fachowej pomocy medycznej. Podejmuje ten krok, jeżeli ze względu na stan ucznia próba nawiązania z nim kontaktu się nie powiedzie.
Dyrektor szkoły przeprowadza postępowanie wyjaśniające w obecności pedagoga szkolnego i/lub wychowawcy klasy, a następnie sporządza notatkę. Podejmuje ten krok, jeśli możliwe jest porozumienie z uczniem. Uczniowi można zadać m.in. poniższe pytania:
-
czy brał narkotyki i z kim,
-
jakie to były narkotyki/inne substancje odurzające,
-
w jaki sposób wszedł w ich posiadanie,
-
skąd miał pieniądze,
-
od jak dawna bierze narkotyki/inne substancje,
-
kto o tym wiedział.
Dyrektor szkoły przedstawia rodzicom/opiekunom ucznia sytuację oraz dotychczasowe ustalenia. Następnie uzupełnia wyjaśnienia z udziałem rodziców/opiekunów. W szczególności zadaje pytania:
-
czy podobne przypadki zdarzały się wcześniej,
-
jeżeli tak, to co uczeń zażywał,
-
jak reagował,
-
w jakich okolicznościach zażywał,
-
co rodzice zrobili, aby temu przeciwdziałać.
Rodzice podejmują decyzję co do dalszego postępowania (np. o poddaniu dziecka badaniu na
obecność środków odurzających) i przejmują opiekę nad uczniem. Potwierdzają własnoręcznym podpisem przejęcie opieki nad dzieckiem.
Dyrektor szkoły odnotowuje w sporządzonej notatce decyzję podjętą przez rodziców oraz fakt
przejęcia przez nich opieki nad dzieckiem.
Dyrektor szkoły lub pedagog wzywają policję w celu przejęcia opieki nad dzieckiem. Taki krok podejmują wówczas, jeżeli rodzice nie zgłaszają się po dziecko (np. w ciągu 1–1,5 godziny) i nie nawiązują kontaktu telefonicznego ze szkołą.
W późniejszym czasie, np. w ciągu tygodnia od zdarzenia, dyrektor podejmuje niezbędne czynności w celu całkowitego wyjaśnienia zdarzenia i zakończenia sprawy. Możesz np. zlecić pedagogowi lub innemu nauczycielowi:
Podczas spotkania z klasą lub na apelu dyrektor stosuje wobec ucznia karę regulaminową (upomnienie, naganę, naganę z ostrzeżeniem). Regulamin kar i nagród stanowi załącznik do statutu szkoły.
Dyrektor szkoły ustala, w drodze negocjacji, z rodzicami, wychowawcą klasy i pedagogiem zasady dalszego postępowania. Sporządzają protokół ustaleń lub kontrakt.
Dyrektor szkoły oraz rodzice/opiekunowie ucznia podpisują odpowiednie oświadczenie i zobowiązanie do przestrzegania wypracowanych zasad i podejmowania uzgodnionych działań. Oświadczenie sporządza się w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden pozostaje w dokumentacji szkolnej, drugi otrzymują rodzice ucznia.
Dyrektor powiadamia sąd lub policję, jeżeli szkoła wykorzystała wszystkie dostępne środki oddziaływań wychowawczych, a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów (uczeń nadal zażywa narkotyki). Od chwili zgłoszenia dalszy tok postępowania leży w kompetencji tych instytucji.
Autor: Bożena Winczewska, ekspert prawa oświatowego