Niewłaściwie wykorzystaną dotację trzeba będzie zwrócić  

Dariusz Dwojewski

Autor: Dariusz Dwojewski

Dodano: 26 czerwca 2014

Dotacje samorządowe dla niepublicznych szkół i przedszkoli, placówki te mogą przeznaczyć tylko na ściśle określone cele. Od 1 stycznia 2014 r. wydatki te są zdefiniowane w ustawie o systemie oświaty. Placówka, która wykorzysta środki niezgodnie z przeznaczeniem, będzie zobowiązania do ich zwrotu.

Dotacje samorządowe dla niepublicznych szkół i przedszkoli, placówki te mogą przeznaczyć tylko na ściśle określone cele. Od 1 stycznia 2014 r. wydatki te są zdefiniowane w ustawie o systemie oświaty. Placówka, która wykorzysta środki niezgodnie z przeznaczeniem, będzie zobowiązania do ich zwrotu.

Niepubliczne szkoły i przedszkola, które otrzymały dotacje samorządowe mają obowiązek przeznaczyć je na dofinansowanie realizacji zadań szkoły, przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego lub placówki w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej. Od 1 stycznia 2014 r. przepisy o systemie oświaty wskazują na zakres pojęcia „wydatki bieżące”.

Dotacje mogą być wykorzystane wyłącznie na:

  1. pokrycie wydatków bieżących szkół, przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego i placówek, obejmujących:

  • każdy wydatek poniesiony na cele działalności szkoły, przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego lub placówki, w tym na:

  • wynagrodzenie osoby fizycznej prowadzącej tę placówkę, jeżeli pełni funkcję jej dyrektora,

z wyjątkiem wydatków na:

  • inwestycje i zakupy inwestycyjne,

  • zakup i objęcie akcji i udziałów lub

  • wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego;

  1. zakup środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, obejmujących:

  • książki i inne zbiory biblioteczne,

  • środki dydaktyczne służące procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w szkołach, przedszkolach i placówkach,

  • sprzęt sportowy i rekreacyjny,

  • meble,

  • pozostałe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości nieprzekraczającej wielkości ustalonej w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych, dla których odpisy amortyzacyjne są uznawane za koszt uzyskania przychodu w 100% ich wartości, w momencie oddania do używania.

O kontroli decyduje organ prowadzący

Organ prowadzący placówkę ustala tryb udzielania i rozliczania dotacji oraz tryb i zakres kontroli prawidłowości ich wykorzystywania. Uwzględnia przy tym w szczególności:

  • podstawę obliczania dotacji,

  • zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczeniu jej wykorzystania,

  • termin i sposób rozliczenia dotacji.

Szczegółowe zasady rozliczania dotacji określa uchwała rady gminy.

Ustalenie przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego trybu udzielania i rozliczania dotacji nie jest równoznaczne z merytorycznym rozliczaniem i kontrolą wykorzystania dotacji. Wyłącznie dopuszczalną formą kontroli przyznanej dotacji może być rozliczenie faktycznej liczby uczniów, na których przyznano dotację, jako że dotacja ma charakter podmiotowy. Kierunki wykorzystania dotacji (celowość) nie podlegają rozliczeniu.

Organ prowadzący nie ustala zasad zwrotu dotacji

W art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty jest mowa jedynie o uprawnieniu do ustalenia:

  • trybu udzielania dotacji,

  • trybu rozliczenia dotacji oraz

  • trybu i zakresu kontroli prawidłowości wykorzystywania dotacji.

W szczególności zaś organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego jest upoważniony do ustalenia terminu i sposobu rozliczenia dotacji. Rozliczenie dotacji i zwrot dotacji to dwa różne pojęcia, jakkolwiek rezultatem rozliczenia dotacji może być obowiązek dokonania jej zwrotu.

Ustawa o systemie oświaty w żaden sposób nie upoważnia organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego do ustalenia zasad zwrotu dotacji. Kwestia ta jest określona w przepisach o finansach publicznych.

15 dni na zwrot dotacji

Dotacje udzielone z budżetu jednostki samorządu terytorialnego:

  • wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem,

  • pobrane nienależnie lub w nadmiernej wysokości

podlegają zwrotowi do budżetu wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, w ciągu 15 dni od dnia stwierdzenia okoliczności.

Dotacjami pobranymi w nadmiernej wysokości są dotacje otrzymane w wysokości wyższej niż określona w odrębnych przepisach, umowie lub wyższej niż niezbędna na dofinansowanie lub finansowanie dotowanego zadania.

Dotacjami nienależnymi są dotacje udzielone bez podstawy prawnej. Zwrotowi do budżetu jednostki samorządu terytorialnego podlega ta część dotacji, która została wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem, nienależnie udzielona lub pobrana w nadmiernej wysokości.

Gmina wzywa do zwrotu dotacji

W razie ustalenia, że dotacja została wypłacona w nienależnej wysokości, albo została wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem, gmina nie może samodzielnie dokonać potrącenia z kolejnej transzy dotacji. Może natomiast wezwać do zwrotu nienależnie pobranej dotacji. Zwrot kwot dotacji następuje w drodze decyzji administracyjnej wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Decyzja musi zawierać ustalenie wystąpienia czy dana dotacja została wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem lub została pobrana nienależnie lub w nadmiernej wysokości.


Autor: Dariusz Dwojewski, prawnik, specjalista prawa pracy i prawa oświatowego