Regulamin ZFŚŚ nie może przewidywać świadczeń niebędących działalnością socjalną

Zasady przyznawania środków z Zakładowego Funduszu Środków Socjalnych określa regulamin ZFŚS danej szkoły. Jednak są zasady, których musi przestrzegać każda placówka, niezależnie od tego jakie zapisy posiada w swoim regulaminie.

Osobami uprawnionymi do świadczeń z funduszu socjalnego są:

1. pracownicy szkoły i ich rodziny. Prawo do świadczeń mają wszyscy pracownicy niezależnie od podstawy zatrudnienia. O statusie pracownika decyduje fakt pozostawania ze szkołą w stosunku pracy a nie efektywne jej świadczenie. Tak więc prawo do świadczeń mają także osoby przebywające na urlopie zdrowotnym, macierzyńskim, wychowawczym etc. Regulamin nie może zatem uzależnia

2. prawa wnioskowania o świadczenie np. od zakładowego stażu pracy czy wymiaru zatrudnienia. Takie samo prawo do świadczeń mają osoby zatrudnione na zastępstwo, jak i na podstawie mianowania; w wymiarze 1/18 etatu jak i w pełnym wymiarze czasu pracy. Pojęcie „rodziny” nie zostało zdefiniowane w ustawie o ZFŚŚ, dlatego regulamin przyznawania świadczeń powinien je sprecyzować.

3. emeryci i renciści - byli pracownicy szkoły i ich rodziny. Emeryci i renciści są uprawnieni do korzystania ze środków funduszu socjalnego w tej szkole, która była ich ostatnim miejscem zatrudnienia przed przejściem na emeryturę lub rentę.

Do ustawowego katalogu osób uprawnionych do świadczeń z Funduszu socjalnego zalicza się także nauczycieli, którzy przeszli na świadczenie kompensacyjne. Nie zalicza się natomiast osób, które rozwiązały stosunek pracy i przeszły na świadczenie przedemerytalne. Regulamin ZFŚS w szkole może jednak przyznawać prawo do świadczeń także tym osobom. Należy także pamiętać, że po nabyciu uprawnień emerytalnych, jeżeli osoby te nigdzie nie pracowały w okresie pobierania świadczenia przedemerytalnego, staną się uprawnionymi do korzystania z ZFŚS, jako byli pracownicy - emeryci szkoły, która była ich ostatnim miejscem zatrudnienia.

4. inne osoby, którym prawo do świadczeń z ZFŚS przyznano w regulaminie. Pracodawca ma prawo rozszerzyć krąg osób uprawnionych do świadczeń z funduszu socjalnego np. o nauczycieli uzupełniających etat w szkole, osoby zatrudnione na podstawie umowy cywilnoprawnej, byłych pracowników, którzy korzystają ze świadczeń przedemerytalnych.

Ustawowym krąg osób uprawnionych do świadczeń z ZFŚS można tylko rozszerzyć, nie można go ograniczyć.

Jedynym kryterium wpływającym na wysokość świadczeń socjalnych jest kryterium socjalne. Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu. Musi ono zostać doprecyzowane w regulaminie ZFŚS.

Regulamin ten ustala pracodawca w uzgodnieniu ze związkami zawodowymi lub przedstawicielem pracowników, jeśli nie działają w danym zakładzie związki zawodowe. Dokument musi więc określać sposób ustalania sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej (w praktyce najczęściej stosuje się kryterium dochodowe). Powinien określać sposób obliczania i dokumentowania dochodu na osobę w rodzinie na potrzeby przyznawania świadczeń z ZFŚS. Ponadto powinien określać także częstotliwość przedkładania takiego oświadczenia, a także sposób weryfikowania prawdziwości oświadczeń.

Środki z funduszu socjalnego mogą być przeznaczone wyłącznie na działalność socjalną, przez którą należy rozumieć:

1. usługi świadczone przez pracodawców na rzecz: różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego;

2. udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Zasady przeznaczania środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie. Oznacza to, że regulamin ZFŚS nie może przewidywać świadczeń, które nie mieszczą się w definicji „działalności socjalnej”, z drugiej strony nie musi uwzględniać wszystkich możliwych rodzajów tej działalności.