Kontrowersyjna zmiana w ustawie o systemie oświaty przyjęta przez Sejm

Zmiana ustawy o systemie oświaty umożliwia sześciolatkom powrót do przedszkola nawet w trakcie roku szkolnego. Nowe zapisy ustawy tworzą nową kategorię pracowników pedagogicznych - asystentów nauczyciela. Ta druga zmiana wzbudza wiele emocji. Związek Nauczycielstwa Polskiego obawia się, że taki podział nauczycieli może prowadzić do nadużyć przy zatrudnianiu nauczycieli.

Dzięki pierwszej zmianie rodzice otrzymają możliwość decydowania czy ich sześcioletnie dziecko jest gotowe do rozpoczęcia spełniania obowiązku szkolnego. Rodzice sześciolatków będą mogli do 31 grudnia 2014 r. złożyć wniosek o odroczenie obowiązku szkolnego ich dziecka.

Pozostałe zmiany jakie wprowadzi ustawa to: możliwość decydowania o edukacji domowej dziecka w każdym momencie w roku oraz doprecyzowanie zasad korzystania ze świetlicy szkolnej.

Do wniosku będzie trzeba dołączyć opinię o potrzebie odroczenia spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego w danym roku szkolnym, wydaną przez poradnię psychologiczno - pedagogiczną. Takie rozwiązanie umożliwi nie tylko pozostawienie dziecka dłużej w przedszkolu, lecz także cofnięcie go do przedszkola po rozpoczęciu nauki w pierwszej klasie. Dziecko, któremu odroczono spełnianie obowiązku szkolnego, będzie kontynuować przygotowanie przedszkolne w przedszkolu lub innej formie wychowania przedszkolnego.

Rodzice dziecka, które ma obowiązek rozpocząć lub rozpocznie edukację szkolną w wieku 6 lat od 1 września 2014 r., aby odroczyć spełnianie przez nie obowiązku szkolnego powinni:

1. wystąpić do publicznej psychologiczno - pedagogicznej albo niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej zatrudniającej pracowników posiadających kwalifikacje określone dla pracowników publicznych poradni psychologiczno - pedagogicznych o wydanie opinii w sprawie potrzeby odroczenia spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego w danym roku szkolnym;

2. złożyć wniosek (do 31 grudnia 2014 roku) o odroczenie spełniania obowiązku szkolnego do dyrektora szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka, a w przypadku gdy dziecko zostało już przyjęte do szkoły podstawowej innej niż szkoła rejonowa - do dyrektora szkoły podstawowej, do której zostało przyjęte dziecko. Do wniosku należy załączyć opinię poradni.

W latach szkolnych 2014/2015 i 2015/2016 siedmiolatkom objętym obowiązkiem szkolnym będzie można odroczyć spełnianie tego obowiązku na dotychczasowych zasadach.

Na wniosek rodziców dyrektor przedszkola, szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej, do której dziecko zostało przyjęte, będzie mógł zezwolić, w drodze decyzji, na spełnianie przez dziecko odpowiednio obowiązku wychowania przedszkolnego lub obowiązku szkolnego poza placówką. Dotychczas, rodzicie musieli złożyć taki wniosek do dnia 31 maja, po nowelizacji - przepisy nie będą już zakreślały żadnego terminu.

Zezwolenie na edukację domową będzie mogło być wydane zarówno przed rozpoczęciem roku szkolnego jak i w jego trakcie, jeżeli do wniosku zostaną dołączone:

1. opinia poradni psychologiczno - pedagogicznej;

2. oświadczenie rodziców o zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających realizację podstawy programowej obowiązującej na danym etapie kształcenia;

3. zobowiązanie rodziców do przystępowania w każdym roku szkolnym przez dziecko do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych.

Szkoła podstawowa. szkoła prowadząca kształcenie specjalne oraz gimnazjum, będzie zobowiązana zapewnić zajęcia świetlicowe dla uczniów, którzy pozostają w szkole dłużej ze względu na:

1. czas pracy rodziców - na wniosek rodziców;

2. organizację dojazdu do szkoły lub inne okoliczności wymagające zapewnienia opieki w szkole.

Na zajęciach świetlicowych pod opieką jednego nauczyciela nie będzie mogło pozostawać więcej niż 25. uczniów. W przypadku szkół specjalnych, integracyjnych oraz oddziałów integracyjnych i specjalnych, liczba uczniów pod opieką jednego nauczyciela nie będzie mogła przekraczać liczby uczniów wymaganej dla oddziału specjalnego lub integracyjnego.

W świetlicy powinny odbywać się zajęcia uwzględniające potrzeby edukacyjne oraz rozwojowe dzieci oraz ich możliwości psychofizyczne, w szczególności zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów, zapewniające prawidłowy rozwój fizyczny oraz odrabianie lekcji.

Kolejną zmianą w ustawie jest możliwość zatrudniania w szkołach podstawowych, w tym specjalnych i integracyjnych, asystenta nauczyciela. Osoba taka będzie musiała mieć wykształcenie co najmniej na poziomie wymaganym do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole podstawowej oraz przygotowanie pedagogiczne, jednakże będzie zatrudniana na podstawie przepisów ustawy - Kodeks pracy.  Do zadań asystenta nauczyciela będzie należało wspieranie nauczyciela prowadzącego zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze lub zajęcia świetlicowe.

Nieobjęcie osób zatrudnianych jako pomoc nauczyciela przepisami Karty umożliwi odmienne - od specyficznego dla nauczycieli - ustalenie czasu pracy. Zadania oraz ich rozkład w 40-godzinnym tygodniowym czasie pracy osoby zatrudnionej w celu wsparcia nauczyciela będzie ustalał dyrektor szkoły, mając na względzie potrzeby wynikające z zadań realizowanych w szkole przez nauczycieli. Oznacza to, że osoba taka nie będzie miała wyznaczonego pensum ani obowiązku realizowania godzin karcianych.

Zdaniem związków zawodowych to zaproponowane rozwiązanie będzie dzieliło nauczycieli na dwie grupy, a w konsekwencji może doprowadzić do próby omijania przez samorządy przepisów Karty Nauczyciela przy zatrudnianiu nauczycieli. ZNP żąda wprowadzenia do ustawy jasnego podziału obowiązków pomiędzy nauczycieli a ich asystentów.

Ustawa została przyjęta przez sejm 21 marca 2014 r.